Dogłębna znajomość historii i kultury ojczystej nie jest obowiązkowa, jednak w dobrym tonie jest znać przynajmniej podstawy. Taniec jest częścią tradycji niemal każdego kraju. Każdy z nas jest w stanie bez problemu podać przynajmniej jedną nazwę tradycyjnego polskiego tańca, choć wielu osobom w pierwszej chwili przychodzi do głowy... polka. Fakt, obecnie jest to polski taniec folklorystyczny, jednak pochodzi z Czech i nie należy do kanonu naszego tanecznego dziedzictwa narodowego. Aby uniknąć podobnych wpadek, publikujemy tekst, dzięki któremu odpowiedź na pytanie: „Które polskie tańce nazywamy narodowymi?” nie sprawi Wam trudności!
Zanim przejdziemy do kompletnej charakterystyki polskich tańców narodowych, wyjaśnimy, czym różnią się one od tańców ludowych. Bo wbrew temu, co może się wydawać, to nie to samo.
Niegdyś na wsiach tańczyło się wieczorami po skończonej pracy w polu i obejściu. Tańce i zabawy miały swobodny charakter, służyły tylko i wyłącznie rozrywce. Różniły się w zależności od regionu kraju. Do dziś wśród zespołów folklorystycznych, prezentujących dawne tradycje, funkcjonują podziały na regiony – tancerze prezentują całe układy taneczne, tzw. suity tańców. Najpopularniejsze z nich to Śląsk, Łowicz, Górale Podhalańscy, Kraków, czy Opoczno. Na taką suitę składa się kilka tańców i są to właśnie tańce ludowe. Należą do nich np. krzesany, polka mazurka, szot, polka kucana, fafur, wiwat, krakowiak, czy oberek. Te dwa ostatnie są jednocześnie tańcami narodowymi, ponieważ.....
Tańce narodowe wywodzą się z tańców ludowych.
W XVIII wieku tańca zaczęto uczyć w szkołach. Wiejskie suity adaptowano do wykonywania na dworach, nadając im bardziej nobliwy i szlachetny charakter. Dziś wiele zespołów folklorystycznych suitę tańców narodowych wykonuje w strojach balowych (panie w sukniach empire, panowie w mundurach Księstwa Warszawskiego) lub w szlacheckich kontuszach. Zależy to naturalnie od zasobów kostiumowych, jednak istotne jest podkreślenie dostojeństwa polskich tańców narodowych. W toku różnych wydarzeń historycznych odgrywały one rolę scalającą polski naród. W trudnych czasach pozwalały mu zachować własną tożsamość kulturową.
Ten produkt nie jest już dostępny w sprzedaży.
Ostatnie sztuki w magazynie
Ten produkt nie jest już dostępny w sprzedaży.
Ten produkt nie jest już dostępny w sprzedaży.
Mamy zatem ogólny zarys genezy tańców narodowych i tego, czym różnią się od ludowych. Te drugie to po prostu wiejskie, frywolne zabawy, pierwsze – tańce salonowe.
Wyróżniamy 5 tańców narodowych:
Kolejność, w której wymieniliśmy polskie tańce narodowe, jest przypadkowa, ale ciekawostką jest, że podczas pokazów możemy natknąć się na połączenie mazura z oberkiem, mazura z polonezem lub oberka z kujawiakiem. Nie są to bynajmniej żadne hybrydy – po prostu muzyka do występów komponowana jest tak, aby poszczególne tańce płynnie przechodziły w następne. De facto zatem tancerze najpierw tańczą mazura i bez schodzenia ze sceny, najczęściej również bez przerw w akompaniamencie, zgrabnie przechodzą do oberka. Z racji swojego charakteru krakowiak najczęściej nie łączy się z innymi tańcami i stanowi osobny seans.
Najpopularniejszy polski taniec narodowy to polonez. Taniec ten zazwyczaj wykonuje młodzież na uroczystym otwarciu swojego balu studniówkowego. Dawniej nazywano go tańcem dworskim i jego dostojny ton zachowano do dziś. Zgodnie z tradycją poloneza tańczy się po kole, w tzw. korowodzie (para jedna za drugą). To najstarszy z 5 tańców narodowych.
Metrum poloneza jest trójdzielne. Tancerze wykonują trzy kroki, zdecydowanie akcentując pierwszy z nich. Figury zależą od inwencji, nie są skomplikowane – np. w „moście” ręce tancerzy tworzą tunel, pod którym przechodzą inne pary. Tempo jest umiarkowane lub wolne.
Bardzo elegancki i dostojny jest kolejny polski taniec narodowy – mazur. Jego tempo jest żywe i dynamiczne, metrum – 3/4 lub 3/8. W zależności od aranżacji muzycznej może mieć charakter wesoły lub uroczysty. Podstawowy krok to tzw. bieg mazurowy, składający się z powtarzalnej sekwencji trzech kroków, z których akcentowane są drugi i trzeci. Wbrew pozorom jest on dość trudny do wykonania, choć patrząc na tancerzy, może się wydawać, że to lekka przebieżka. Krok jest długi, przestrzenny, a jednocześnie prowadzony płasko.
Mazur to taniec szlachecki, szczególnie popularny na salonach w XIX wieku. Najważniejsze figury w tym tańcu narodowym to arkadowa, okrężna, łańcuchowa i namiotowa.
Kolejny z 5 tańców narodowych, czyli oberek ma dość figlarny charakter. Wywodzi się z oberka wiejskiego, dlatego jest podszyty swawolą i dobrą zabawą. Muzyka oberkowa jest łatwo rozpoznawalna, skoczna i radosna. Metro oberka to 3/4 lub 3/8, a rytm – mazurowy.
Ten taniec narodowy jest szybki, a kompozycje muzyczne nie należą do najkrótszych, więc aby go prawidłowo tańczyć trzeba mieć dobrą kondycję. Podstawowy krok jest skoczny, polega na wykonaniu dwóch kroków, a wykonując trzeci, należy jednocześnie wyrzucić do tyłu drugą nogę. Niektóre figury wykorzystywane w oberku to krzesany, przysiady i hołubce. Ważne jest też, że oberek to taniec wirowy, co oznacza, że pary wirują wokół własnej osi w miejscu lub w przesunięciu po kole, przekątnej, czy dowolnych ustalonych liniach.
Ostatnie sztuki w magazynie
Ten produkt nie jest już dostępny w sprzedaży.
Ostatnie sztuki w magazynie
Ten produkt nie jest już dostępny w sprzedaży.
Kto nie tańczył krakowiaka w przedszkolu, ten nie zna życia! To bardzo popularny, żywiołowy taniec narodowy rodem z okolicznych terenów miasta Krakowa. Tańczony jest w metrum 2/4, rozpoznawalny jest w nim rytm synkopowany.
Podstawowym krokiem krakowiaka jest cwał krakowski. To krok posuwisty, wykonywany na lekkim podskoku, podczas którego nogi tancerza stykają się piętami w locie. Tańczy się go bokiem do kierunku tańca.
W tym tańcu narodowym wykorzystywane są wyjątkowe figury – popisowe hołubce. To wysoki wyskok na jedną stronę, podczas którego tancerz uderza piętą o piętę. Wbrew powszechnemu przekonaniu, hołubce mogą być wykonywane zarówno przez panów, jak i przez panie. Ten taniec narodowy uchodzi za najbardziej rozpoznawalny.
Ostatni z 5 tańców narodowych to kujawiak. Jak sama nazwa wskazuje, pochodzi z Kujaw. Wywodzi się z obrzędów weselnych. Tańczy się go w metrum 3/4, w rytmie mazurowym. To najwolniejszy polski taniec narodowy. Jego podstawowym krokiem jest spokojny chód na ugiętych nogach, wykonywany w podziale ćwierćnutowym. Najważniejsze kroki kujawiaka to „równy”, „z góry” i „z dołu”, a figury – hołubce, „od się do się” i kolebany.
Kujawiak to taniec bardzo nastrojowy, liryczny, wręcz zalotny. Tancerki subtelnie uwodzą tancerzy, a między nimi da się wyczuć intymną więź. Powiedzmy to wprost – kujawiak jest tańcem miłości.
