Taniec irlandzki - historia i ewolucja

Taniec irlandzki, to jeden z nurtów tańca widowiskowego, który znany jest niemal na całym świecie. Jest skoczny, energiczny, a jednocześnie wykonywany z niezwykle dużą dozą precyzji. Taniec irlandzki towarzyszy Irlandczykom od setek lat, a co ciekawe wywodzi się z celtyckich obrzędów. W tym artykule przyjrzymy się bliżej historii i charakterystyce tańca irlandzkiego. Postaramy się zgłębić wszystkie jego tajniki i odpowiedzieć na jedno bardzo ważne pytanie: co takiego ma w sobie taniec irlandzki, że zyskał tylu fanów na całym świecie? Serdecznie zapraszamy!

Pierwsze ślady tańca irlandzkiego

Historia tańca irlandzkiego jest bogata i zakorzeniona głęboko tradycjach kulturowych tej wyspy. Pierwsze wzmianki o nim pochodzą z czasów starożytnych Celtów, którzy zamieszkiwali tereny dzisiejszej Irlandii już około 500 lat p.n.e. Co ciekawe, początkowo taniec irlandzki nie miał charakteru czysto towarzyskiego, czy rozrywkowego, lecz był ściśle powiązany z rytuałami odprawianymi przez druidów, czyli celtyckich kapłanów. 

Za głębszy rozwój tańca irlandzkiego uznać można okres średniowiecza, a dokładniej okres panowania angielskiego w Irlandii. To w tamtym czasie zaczęto praktykować tańce ludowe, które były integralną częścią życia wiejskiego społeczeństwa. Wraz z upływem czasu, tańce te ewoluowały i wzbogacały się o nowe ruchy i figury.

Przełomowym dla tańca irlandzkiego okazał się wiek XVIII n.e. To wówczas tańce irlandzkie stały się bardziej zorganizowane i były wykonywane na publicznych występach oraz na balach dworskich. Również tym okresie zaczęły pojawiać się pierwsze tańce w parach, które były prekursorem tańca irlandzkiego w formie, jaką znamy dzisiaj.

Ubiór do tańca irlandzkiego na przestrzeni wieków

Czy współczesny ubiór do tańca irlandzkiego różni się znacząco od tego, w którym tańczyli tancerze przed kilkoma wiekami? Oczywiście, że tak. Jak w każdej sztuce, tak i tańcu irlandzkim tradycyjny strój do występów zmieniał się na przestrzeni wieków. A co jeszcze ciekawsze, prekursorzy tej sztuki wcale nie ubierali się jednakowo, po prostu wkładali na siebie to, co mieli pod ręką. 

Współczesne stroje do tańca irlandzkiego można uznać za swego rodzaju dzieła sztuki. Bardzo często ich szyciem zajmują się wyspecjalizowani krawcy, a jednym z charakterystycznych elementów dekoracyjnych wykorzystywanych do tworzenia takiego ubioru, są efektowne kryształki. 

Buty do tańca irlandzkiego

Istotną rolę w stroju do tańca irlandzkiego bez wątpienia odgrywają buty. Buty do tańca irlandzkiego muszą mieć specjalny obcas, generujący charakterystyczny hałas. Są to tzw. buty do stepu. Kiedyś stanowiły one domenę głównie mężczyzn, obecnie jednak również kobiety występują w tego rodzaju obuwiu. Co ciekawe kobiety równie chętnie występują w tradycyjnych baletkach. 

Podkreślenia wymaga jednak fakt, że skompletowanie stroju do tańca irlandzkiego może wymagać od jego adeptów niemałych nakładów finansowych. 

Charakterystyka tańca irlandzkiego

Taniec irlandzki jest niezwykle dynamicznym i ekspresyjnym stylem tanecznym. Jego charakterystycznym elementem jest wyprostowana postawa tancerza oraz mocne uderzenia stóp o podłogę, które odbywają się w rytm muzyki. Kolejnym elementem charakterystycznym tańca irlandzkiego są również ręce, które w trakcie tańca, zawsze należy trzymać przy ciele.

W tańcu irlandzkim ruchy ciała tancerzy są dość mocno skoordynowane, a jednocześnie bardzo dynamiczne. Tancerze wykonują szybkie kroki i wirujące figury, które bardzo często złożone są z precyzyjnych sekwencji. 

Poniżej prezentujemy główne elementy charakteryzujące taniec irlandzki: 

  • Ruchy nóg — tańce irlandzkie słyną z dynamicznych i złożonych ruchów nóg, w tym charakterystycznych stuknięć, tąpnięć, i kroków na palcach. 
  • Wyrazistość rytmu — rytm jest bardzo ważnym elementem tańca irlandzkiego. Tancerze tańca irlandzkiego starają się precyzyjnie odwzorować rytm muzyczny poprzez wykonywane kroki i stuknięcia. 
  • Ubiór — tradycyjne stroje do tańca irlandzkiego są niezwykle barwne i efektowne. Dla dziewcząt są to piękne suknie z plisowaną spódnicą, a dla chłopców – kamizelki, koszule, spodnie i pasujące do tego buty do tańca irlandzkiego.
  • Różnorodność rytmów — taniec irlandzki łączy w sobie różne wzorce rytmiczne, jak 6/8, 9/8, 2/4, 4/4 i inne. 

Nie sposób nie wspomnieć, że taniec irlandzki dzieli się na taniec grupowy oraz solowy. Jeśli chodzi i tańce grupowe, to wyróżnić możemy round dance, long dance i line dance. Z kolei irlandzkie tańce solowe, czyli step dances (stepowanie) dzieli się kolejno na jig, reel oraz hornpipe.

Grupowy taniec irlandzki

Jak już wspomnieliśmy grupowy taniec irlandzki dzieli się na trzy podstawowe układy, czyli round dance, long dance i line dance. Taniec grupowy należy również rozróżnić pod kątem ustawień ilości osób występujących na scenie, czyli dwójka, trójka lub czwórka tancerzy, która ustawiona jest naprzeciw takiej samej ilości partnerów. 

Tańce irlandzkie grupowe zawierają określone kroki i figury, które nie podlegały zmianom i tańczone były w ten sam sposób na terenie całej Irlandii. Co ciekawe, w niezmienionej formie mamy możliwość podziwiania ich po dziś dzień. 

Taniec irlandzki solowy

Irlandzkie tańce solowe dzielimy z kolei na dwie grupy, tzw. tap dance, czyli step irlandzki oraz softshoe — taniec w miękkich butach. Step to rodzaj układu tanecznego, który pojawił się w tańcach mistrzów pod koniec XVIII w., stając się swego rodzaju elementem rywalizacji. 

Do jego wykonywania wykorzystywano specjalne buty z utwardzaną podeszwą, które w trakcie uderzenia o podłogę wydawały charakterystyczny dźwięk. Współczesne buty do irlandzkiego tańca solowego tap dance mają obcas i palce podbite metalowymi elementami, dzięki czemu jeszcze lepiej wydobywają dźwięki podczas wybijania rytmu. Choć step irlandzki uznawany jest za taniec solowy, to jednak z biegiem czasu zaczęto tańczyć go również w grupach. 

Taniec irlandzki solowy jest nie tylko widowiskowym stylem tanecznym, ale także ważnym elementem kultury i dziedzictwa Irlandii. Jego dynamiczne ruchy i wirtuozeria sprawiają, że jest to niezwykle ekscytujący i imponujący rodzaj tańca, który przyciąga tancerzy i widzów z całego świata.

Setowy taniec irlandzki

Setowy taniec irlandzki, znany również jako set dance, to tradycyjny styl tańca irlandzkiego, który jest wykonywany przez grupę tancerzy ustawionych w określonym układzie, znanym jako "set." Ma on swoje korzenie w Irlandii i jest integralną częścią dziedzictwa kulturowego tej wyspy. Osoby odwiedzające Irlandię, lub obeznane z jej kulturą wiedzą, że jest to forma tańca, która często wykonywana jest podczas festiwali, świąt i innych tradycyjnych wydarzeń społecznych w Irlandii.

Podstawową cechą setowego tańca irlandzkiego jest ustawienie tancerzy w określonych pozycjach, zazwyczaj w okręgu lub prostokącie, choć istnieją różne odmiany układów setowych. Ponadto każdy set dance ma swoje własne instrukcje i figury, które tancerze wykonują w określonej kolejności. Ruchy w setowym tańcu irlandzkim są precyzyjne, rytmiczne i często wymagają synchronizacji między tancerzami.

Podsumowanie — taniec irlandzki dzisiaj

Jak przedstawia się współczesny taniec irlandzki? Czy istotnie zmienił się na przestrzeni lat? 


Otóż współczesny taniec irlandzki łączy w sobie tradycyjny taniec irlandzki z elementami tańca nowoczesnego. Często wprowadzane są eksperymentalne praktyki, jak chociażby nietypowe ruchy ciała, wykorzystanie rekwizytów czy projekcje multimedialne. Takie działania dają możliwość wyrażenia swojej twórczości, a jednocześnie przyczyniają się do zachowania dziedzictwa kulturowego, czyli tańca irlandzkiego. Z całą pewnością można uznać to za efekt próby połączenia bogatej historii tańca irlandzkiego z nowoczesnym podejściem do ekspresji artystycznej.

Product added to wishlist